Mukozit, özellikle kemoterapi ve radyoterapi gören hastalarda sık görülen, ağız içi mukozanın iltihaplanmasıyla oluşan acılı ve can sıkıcı bir durumdur. Ağızda yanma, kızarıklık, yaralar ve yutma zorluğu gibi şikayetlerle kendini gösterir. Erken tedavi, hastanın beslenmesini sürdürmesi ve yaşam kalitesinin korunması açısından kritik öneme sahiptir.
Mukozit Nedir?
Mukozit, ağız içi dokuların (mukoza) ilaç veya radyasyonun toksik etkileriyle iltihaplanması ve yaralanması durumudur. En sık şu durumlarda görülür:
-
Kemoterapi alan kanser hastaları
-
Baş-boyun bölgesine radyoterapi uygulananlar
-
Bağışıklığı baskılanmış hastalar (örn. nakil sonrası)
Mukozit Belirtileri Nelerdir?
-
Ağızda kızarıklık ve yanma
-
Dil, yanak ve damakta yara
-
Yutma güçlüğü (özellikle sıcak-soğukta)
-
Beslenme ve konuşma zorluğu
-
Tat kaybı veya ağız kuruluğu
-
Açık yara ve kanama eğilimi (ileri düzeyde)
❗ Tedavi edilmeyen mukozitler enfeksiyon kapabilir ve ciddi sistemik komplikasyonlara yol açabilir.
İstanbul da Ağız İçi Yaraların (Mukozit) Tedavi Yöntemleri
İstanbul’daki ileri onkoloji klinikleri ve destek birimleri, aşağıdaki yaklaşımları kombine şekilde uygular:
🔹 1. Topikal Tedaviler
-
Anestetik gargara: Lidokain içerikli sprey veya gargara ile ağrıyı azaltır
-
Antiseptik solüsyonlar: Klorheksidin, povidon iyot içerikli gargaralar
-
Barrier ajanları: Ağız içi koruyucu jel veya film (örneğin, Caphosol, Gelclair)
🔹 2. Sistemik Destek
-
Ağrı kesiciler: Paracetamol, ibuprofen veya opioid türevleri
-
Antibiyotik / antifungal ajanlar: Sekonder enfeksiyon gelişirse
🔹 3. Beslenme Desteği
-
Yumuşak, soğuk, az baharatlı diyet
-
Bol su, oral hidrasyon
-
Gerekirse beslenme tüpü desteği (ileri vakalarda)
🔹 4. Fotobiyomodülasyon (Düşük Seviye Lazer Tedavisi)
-
Ağız içi dokularda hücre yenilenmesini artırır
-
İstanbul’daki bazı onkoloji merkezlerinde uygulanmaktadır
-
FDA onaylı bir tamamlayıcı yöntemdir
İstanbul’da Mukozit Tedavisi Veren Merkezler
İstanbul’da mukozit tedavisi, şu merkezlerde özel olarak uygulanır:
-
Onkoloji destek birimleri
-
Palyatif bakım ve ağrı klinikleri
-
Diyetisyen eşliğinde beslenme merkezleri
-
Ağız ve çene cerrahisi / diş hekimliği onkoloji bölümleri
-
Fotobiyomodülasyon (LLLT) uygulayan klinikler
Mukozitten Korunma Önerileri
-
Kemoterapi/radyoterapi öncesi ağız hijyeni eğitimi
-
Günde 2-3 kez yumuşak diş fırçası ile temizlik
-
Tuz-karbonat karışımıyla gargara
-
Sigara, alkol, baharatlı ve asidik gıdalardan uzak durmak
-
Diş hekimi kontrolüyle tedaviye başlamadan önce çürüklerin tedavisi
